Blog

İşletme Bütçesi Aşamaları

İşletme genel bütçeleri aşağıdaki aşamaların sırasıyla uygulanması ile hazırlanır:

  1. Bütçenin amacının saptanması
  2. Varsayımlarının ve öngörülerinin yapılması
  3. Genel bütçenin hazırlanması
  4. Senaryo analizlerinin yapılması
  5. En uygun bütçe senaryosunun belirlenmesi 
  6. Bütçe sunuş ve onay.
  7. Bütçe kontrolüne geçiş

1. Bütçe amacının saptanması

Bütçe amacı bütçe dönemi sonunda elde edilmek istenen sonuçtur. Bu sonuç işletmenin stratejik planlarınn gerçekleştirilmesi için gereken adımlardan biri olabileceği gibi karlılığın arttırılması, cironun arttırılması, pazar payının arttırılması gibi çeşitli hedefler olabilir. Bütçe amaçları rakamlarda belirtilmeli ve hazırlanan genel bütçe bu rakamlara ulaşmayı sağlayacak şekilde planlanmalıdır.

2. Varsayımların ve öngörülerin yapılması

Bütçe varsayımları hazırlanacak olan bütçeleri etkileyen işletme dışı ve içi rakam ve oranların tahmin edilmesidir. Bu varsayımları aşağıdaki şekilde çeşitlendirebiliriz:

  • Döviz tahminleri
  • Enflasyon oranları
  • Vergi oranları
  • SGK tavanı ve oranları
  • Kıdem tazminatı tavanı
  • Repo ve kredi faiz oranları

3. Genel bütçenin hazırlanması

Ä°ÅŸletme genel bütçesi varsayımların yapılmasının ardından belirlenen amaçlar doÄŸrultusunda satışların tahmini ile baÅŸlar. Tüm diÄŸer bütçeler satış bütçesine uyumlu bir ÅŸekilde hazırlanır. ilk genel bütçe, bütçelenmiÅŸ mali tabloların hazırlanması ile tamamlanmış olur. 

4. Senaryo analizlerinin yapılması

Genel bütçe hazırlandıktan sonra varsayımların ya da faaliyet bütçelerindeki çeÅŸitli kriterlerin çeÅŸitli alternatiflerinin deÄŸerlendirilmesi ile hazırlanan çeÅŸitli bütçe alternatiflerinin deÄŸerlendirilmesi ile bir optimizasyon çalışması yapılır. Bu çalışmanın yapılmasındaki amaç en uygun bütçenin belirlenmesidir. 

5. En uygun bütçe senaryosunun belirlenmesi

Hazırlanan bütçe alternatifleri en uygunu belirlenir ve uygulamaya alınır. Bazı şirketler bütçe dönemi içerisinde uygunlanmak üzer birden fazla bütçe seçer. Bunlardan ilki genel bütçe olurken iyimser ve kötümser iki senaryo belirlenir. Bütçe dönemi içerisinde varsayımlar hangi bütçeye yakın gerçekleşirse o bütçe devreye alınır. İyimser ve kötümser senaryolar bir nevi b planı işlevi görmektedir.

6. Bütçe sunuş ve onay

Genel bütçe olmasına karar verilen bütçe ya da bütçeler bir sunum ve rapor halinde üst yönetime sunulur ve gerekirse tekrar düzenlenerek onay alınır.

7. Bütçe kontrolüne geçiş

Onaylanan bütçeler satış performansının ölçümü, üretim planlamasını yapılması ya da giderlerin yönetilmesi gibi alanlarda kontrolü sağlamak için kullanılır. Bütçe sene içerisinde işletmede daha önceden belirlenen raporlama tarihlerinde fiili verilerle karşılaştırılır. Farklar ve nedenleri raporlar ve sunumlarla üst yönetime açıklanır. Gerektiği durumlarda revize bütçelerle düzeltici önlemler alınır.

Bütçe Organizasyonuİşletme Satış BütçesiSatış Bütçesi